U katoličkim i pravoslavnim crkvama i domovima širom BiH danas se obilježava Uskrs/Vaskrs, praznik koji simbolizira uskrsnuće Isusa Hrista i njegovu pobjedu nad smrću i grijehom i koji predstavlja suštinu hrišćanske vjere. Nakon 2014. godine, vjernici pravoslavci i katolici ove godine na isti dan proslavljaju ovaj najveći kršćanski blagdan.
Uskrs-najveći kršćanski praznik
Uskrs je najveći kršćanski praznik, kojim se slavi središnji događaj kršćanstva: Kristovo uskrsnuće.
Uskrs se često naziva i Vazam. Sama riječ vazam dolazi od vuzem (uzeti), odnosno označava da se nakon dugog vremena posta (post se u korizmi, i to ne svugdje, prekidao samo na Veliki četvrtak) opet može uzeti meso. Postoji određena razlika između Vazma i Uskrsa. Dok Uskrs označava sam dan kada se slavi Kristovo uskrsnuće, Vazam je širi pojam i označava cijelo otajstvo spasenja – Kristovu muku, smrt, uskrsnuće i proslavu.
Blagdan Uskrsa se ne slavi svake godine u isto vrijeme. Danas se on slavi u prvu nedjelju nakon prvog proljetnog punog mjeseca (uštapa).
Skrušene molitve, procesije, obredne vatre, praznično spravljena jela i kolači i njihov blagoslov u uskrsnoj košari, bojenje uskrsnih jaja, uskrsno čestitanje i darivanje te pjesme u slavu Uskrsa tek su dio uskrsnih običaja.
Za Uskrs se odlazi na jutarnju misu. Na sam Uskrs tradicionalno se jede šunka, često domaći hljeb, te kolači. Hrana se prije proslave odnosi u crkvu na uskrsnu misu gdje je svećenik blagoslivlja, a potom vjernici odlaze kućama na uskrsni ručak i slavlje.
Djeca se za Uskrs igraju igrama u koje su uključene bojena jaja poput: tuckanja jajima, gađanja jaja kovanicama, traženja sakrivenih jaja po kući ili u travi izvan kuće …
Vaskrs-suština hrišćanske vjere
Srpska pravoslavna crkva proslavlja najveći hrišćanski praznik – Vaskrs, kojim se slavi vaskrsenje Isusa Hrista iz mrtvih i koji predstavlja suštinu hrišćanske vjere.
Činom stradanja na krstu, bezgrešni Hrist prima na sebe grijehe cijelog ljudskog roda, a potom i činom vaskrsenja on pobjeđuje smrt koja je posljedica grijeha, uz istovremeno obećanje vaskrsenja svim ljudima.
Bez Vaskrsa hrišćansko vjerovanje ne bi imalo nikavog smisla. Vaskrs je praznik pobjede života nad smrću, dobra nad zlom.
Proslavu Vaskrsa, kojoj je prethodila priprema višenedjeljnim postom, pravoslavni vjernici najprije počinju u hramovima, okupljeni u zajednici na Svetoj liturgiji, čiji vrhunac predstavlja pričešćivanje – sjedinjenje sa Bogom.
Potom se proslava nastavlja u krugu porodice, gdje posebnu radost, naročito djeci, predstavlja tucanje šarenim vaskršnjim jajima.
Šareno jaje predstavlja samu simboliku Vaskrsa. Jaje je simbol rađanja života, pile prokljuje ljusku i izlazi, kao što je Hrist ustao iz groba i uznio se na nebo.
Pravoslavni vjernici okupe se oko vaskršnje trpeze i izgovore molitve.
Vaskrs se slavi tri dana, tokom kojih se pravoslavci pozdravljaju sa “Hristos vaskrse”, uz otpozdrav “Vaistinu vaskrse”.
Vaskrsenje Isusa Hrista, najstariji je hrišćanski praznik i praznuje se još od prvih vremena hrišćanstva. Glavni je pokretni praznik i na osnovu njegovog datuma određuje se kada će pasti drugi pokretni vjerski praznici.
Isus Hrist, došao je u ovozemaljski život da bi svojom žrtvom na krstu spasio sav ljudski rod od grijeha, da bi, potom, vaskrsenjem iz mrtvih pobijedio smrt koja je nastala kao posljedica grijeha.
Raspet je na brdu Golgota /što znači kosturnica/, na mjestu gdje je sahranjen prvi čovjek – Adam. Dok su ga razapinjali, Hrist je zamolio Boga da oprosti njegovim mučiteljima.
Sveta jevanđelja navode da je u rano nedjeljno jutro Hristov grob obasjala jaka svjetlost, od čije su jačine popadali stražari koji su čuvali grob, ogromna kamena ploča – koja je bila stavljena na ulaz u grob – pokrenula se i Sin Božiji je vaskrsao.
Na Prvom vaseljenskom saboru, održanom u Nikeji 325. godine nove ere, Crkva je ustanovila da se Vaskrs praznuje u prvu nedjelju koja dolazi iza punog Mjeseca, a koji se pojavljuje poslije prve ravnodnevice, s tim da to ne može biti prije 4. aprila, niti poslije 8. maja.
Danas ovakav kanonizovani princip određivanja datuma Vaskrsa primjenjuju pravoslavne crkve. Radi značaja ovog praznika, svaka nedjelja u toku godine je mali Vaskrs.
ZADNJE VIJESTI IZ Bosna i Hercegovina
