Ako je Brisel obećao Ankari milijarde evra da zadrži izbjeglice, koliko košta da Najrobi ne zatvori najveći izbjeglički kamp na svijetu?
Evropa se suočava sa mogućom novom izbjegličkom krizom, ovog puta sa sjevera Kenije. Naime, vlada u Najrobiju saopštila je da će do kraja juna osmisliti kako da iseli 600.000 izbjeglica iz kampova Dadab i Kakuma, koji u pograničnoj zoni sa Somalijom istrajavaju već 25 godina. “Privremena situacija pretvorena je u trajno stanje. Kenija iz bezbjednosnih razloga ne može više da se nosi sa izbjegličkim logorima, u kojima odskora buja islamski ekstremizam“, upozorio je Uhuru Kenijata, predsjednik Kenije, učesnike nedavnog Svjetskog humanitarnog samita u Turskoj. Ova odluka Kenije izazvala je ogorčenje generalnog sekretara UN Ban Ki Muna i plejade međunarodnih nevladinih organizacija kao i oštar protest EU.
Brisel smatra da Kenija i niz drugih afričkih država (na primer, Niger) gdej živi veliki broj izbjeglica zaoštravaju pregovaračku poziciju u jeku najveće migrantske krize od Drugog svjetskog rata. Najrobi, uprkos kritikama, uveliko razrađuje plan o organizovanju 5.000 autobusa kojima bi iz Dadaba, najvećeg izbjegličkog kampa na svijetu, do novembra iselio oko 400.000 izbjeglica u Somaliju, Јužni Sudan i drugde u nestabilnom regionu istočne Afrike. “Evropa misli da će se jeftino izvući iz izbjegličke krize na sjeveru Kenije. Sa Turskom su sklopili dogovor o zaustavljanju migranata vrijedan preko tri milijarde evra. Šta su Evropa i svijet spremni da učine za Keniju, gdje u Dadabu i Kakumi već četvrt veka živi preko 600.000 izbjeglica, mahom iz Somalije“, poručuje Karandža Kibičo, državni sekretar u Ministarstvu unutrašnjih poslova Kenije. Uprkos upozorenju Ban Ki Muna na “potencijalno razorne posljedice preuranjene odluke Kenije da okonča prihvat izbjeglica“, zvanični Najrobi nastavlja sa pripremama za ispraćaj oko 600.000 izbjeglica. Najpre, Najrobi je izdejstvovao od Savjeta za mir i bezbjednost Afričke unije da izbjeglički logor Dadab proglasi “ozbiljnom bezbjednosnom prijetnjom za Keniju“. Potom je u aprilu stanovnicima logora Dadab, mahom porijeklom iz Somalije, oduzela status “izbjeglica“, da bi zatim raspustio Državnu agenciju za izbjeglice. Vlada Uhuru Kenijate osnovala je Nacionalnu službu za repatrijaciju izbjeglica, čiji je zadatak da do kraja ovog mjeseca osmisli “metod, rokove i budžet za zatvaranje izbjegličkih kampova“. Režim u Najrobiju insistira da je ostavljen na cjedilu da rješava humanitarnu situaciju u Dadabu i Kakumi. Prilozi donatora agencijama UN koje rade u izbjegličkim kampovima na sjeveru Kenije sve su manji, usljed čega je FAO tamo već tri puta od 2013. godine smanjivao dnevna sledovanja hrane. Izbjegličke porcije u Dadabu danas zadovoljavaju samo trećinu dnevne potrebe za hranom, tvrdi Najrobi. Istovremeno, Kenijatin kabinet insistira da su dva masovna teroristička napada u Najrobiju 2013. i na Univerzitetu u Garisi 2015 (u kojima je pobijeno preko 250 ljudi) osmišljena u Dadabu. Da li Kenija “blefira“ najavom da će zatvoriti Dadab i Kakumu i 600.000 izbjeglica poslati u novu neizvjesnost po nestabilnim državama Afrike, ili će logore stvarno zatvoriti u dogledno vrijeme – zasad je neizvjesno.