Francuska i Njemačka dobile su snažnu podršku više država članica i institucija Evropske unije za plan hitnog stvaranja “odbrambene unije”, neke vrste “evropske armije”, stalne udružene vojne strukture više članica EU s jakim snagama za brzo reagovanje i štabom u Briselu. Cilj je da se otjelotvori najnovije geslo lidera EU “Evropa štiti” i takvim jakim političkim i opipljivim potezom osujete dalje rastakanje Unije i posljedice po Evropu mogućeg dolaska Donalda Trumpa na predsjednički položaj u SAD. “Stvaramo odbrambeni Šengen”, poručile su ministarke odbrane Njemačke i Italije Ursula von der Leyen i Roberta Pinotti, navodeći da će tu “stalnu odbrambenu strukturu” činiti tvrdo jezgro onih članica Unije koje to žele i sposobne su, a jasno je da najmoćnije armije i vojne kapacitete imaju Francuska, Njemačka i Italija.
Vlada Velike Britanije, zbog čijeg izlaska iz članstva Unije je sad moguće razgovarati o “evropskoj odbrani”, odmah je poručila da će, dokle god bude u članstvu, kao i ranije stavljati veto na tu “evropsku armiju”, s obrazloženjem da to znači odvajanje od NATO i SAD. U raspravi i mislima vođa EU na nedavnom samitu u Bratislavi je bila i mogućnost da na predsjedničkim izborima u Americi pobijedi “anti-evropski” Donald Trump. Toga se pribojavaju mnogi u EU, jer smatraju da on želi da oslabi savezništvo u NATO, povuče bar dio američkih snaga iz Evrope, dovede u pitanje ionako sporne pregovore EU i SAD o slobodnoj trgovini i investicijama i više se okrene unutrašnjim problemima Amerike nego djelovanju u svijetu.
Trump nije birao riječi u kritici, pa i pogrdnim porukama EU i njenim liderima zbog izbjegličke krize, nesloge i krize unutar Unije, pa je EU čak nazvao “paklenom traljavom kućom”, a rekao je i da treba da se najprije vidi koliko su baltičke zemlje zaslužile da ih SAD i NATO brane od nekog spoljnog napada. Francuski predsjednik Francois Hollande jasno ciljajući na strah Evropljana od dolaska Trumpa na vlast u Americi, na samitu EU u Bratislavi bez uvijanja rekao je da “Francuska i Evropa moraju da budu osposobljene da obezbjede sopstvenu odbranu u okviru savezništva u NATO s američkim partnerima”. “Svi moraju znati da, ako SAD izaberu da se udalje, Evropa mora biti sposobna da se sama brani”, rekao je Hollande.
Francuski predsjednik, sažimajući i stavove drugih vođa EU, također je upozorio da je “Evropa na raskrsnici između razlabavljivanja, raspada”, a da Evropljani traže bezbjednost i zaštitu granica i svojih ekonomskih i trgovinskih interesa, isto kao i zaštitu sopstvenih vrijednosti, kulture”. Prema francusko-njemačkom planu usvojenom na susretu vođa EU u Bratislavi, na umu nije istinska “evropska armija”, niti odvajanje od NATO i zabijanje glogovog kolca u strateško savezništvo s Amerikom, nego je cilj objedinjavanje nekih nacionalnih vojnih snaga s jednim štabom i “operativnim kapacitetom”. Riječ je o jasnoj riješenosti Njemačke, Francuske i još nekih članica EU da se objedinjavanjem dijela nacionalnih snaga i političko-vojnog odlučivanja u jedinstvenom štabu u Briselu, stvori daleko zbijenija “odbrambena struktura EU” koja će moći da i izvan Evrope brani interese evropske dvadesetsedmorice, gdje god oni bili ugroženi. Zamišljena “stalna odbrambena struktura”, što i pravno omogućavaju odredbe temeljnog EU Ugovora iz Lisabona, bila bi jedinstvena multinacionalna snaga jačine divizije, a sastavljena od već postojećih “borbenih grupa”, bataljona koji su dosad slabo korišteni, a u stvari su evropske snage za brzo reagovanje. Štab u Briselu, vezan za čelnicu Evropske bezbjednosne i odbrambene politike Federicu Mogherini, imao bi oko 100 oficira iz više zemalja, ali bi ključne političke odluke donosilo Vijeće ministara EU, a jednom godišnje i lideri Unije. Zaštita spoljnih granica Unije je važan zadatak koji bi imale takve snage, ali i njihovo djelovanje u operacijama zaustavljanja terorista, ilegalne imigracije i suzbijanje gusarskih napada na području Adenskog zaljeva, kao i drugdje gdje budu ugroženi interesi EU.
federalna.ba/Beta
ZADNJE VIJESTI IZ Svijet Vijesti
