Makedonija je u ovih 23 godina od proglašenja nezavisnosti na mnogo načina pokazala da je zaslužila tu nezavisnost, da je bilo snage kod građana i kod rukovodstava da nadgrade tu nezavisnost i da je učine nepovratnom, kaže za RSE prvi predsednik Sobranja u samostalnoj Makedoniji Stojan Andov. Međutim, dodaje on, jedna takva mlada država ima problema u izgradnji svog političkog sistema i kapaciteta. Makedonija se suočavala sa takvim problemima u nekoliko navrata, ističe Andov. “Sada je u jednom takvom problemu, kada je prilično jasno da sadašnje političko liderstvo države ne pokazuje potreban kapacitet i nužnu kreativnu snagu da bi se suočilo sa izazovima i da ih rešava na najbolji mogući način za građane i državu.”
Taj zastoj je prije svega u strukturama vlasti, naglasava Andov, ali se javlja i kod opozicije. I tamo nedostaje kreativna snaga koja je sada potrebna zemlji da bi nastavila proces razvoja i uključenje u evroatlantske integracije, kao i otvaranje perspektiva budućim generacijama, smatra prvi predsejdnik Sobranja.
I raniji ambasador Makedonije u NATO-u Nano Ruzhin ističe da se Makedonija ne snalazi najbolje u najnovijim konstelacijama u međunarodnim odnosima, a to se najbolje moglo videti na samitu Alijanse u Velsu, gdje se ime zemlje čulo samo u obraćanjima makedonskih predstavnika. On ističe da su posljednja dešavanja u svijetu, konkretnije u Ukrajini, Siriji i Iraku, u mnogome promenile odnose u NATO-u i da oni više nisu isti kao prije nekoliko godina kada smo postali kandidati za članstvo. Da se makedonska vlada ne snalazi u tom novom poretku, kaze Ruzhin pokazao je i najnoviji rebalans budžeta, kada je za odbranu ostavljeno manje para od predviđenih dva posto prema standardima Alijanse.
“Na žalost, sa ovim rekao bih jednom vrstom NATO- skepticizma koji postavlja aktuelna makedonska vlada, praktično mi se dovodimo u situaciju nepripremljenosti i neadekvatnosti, u odnosu na promjene i transformacije koje se dešavaju u Alijansi i između zemalja članica.”
Obojica sagovornika su saglasni da je jačanje odnosa sa Evropskom Unijom i NATO paktom jedina alternativa za Makedoniju.
U poslednjih nekoliko godina iz svih medjunarodnih relevantnih institucija nam se ponavlja da je uslov za napredak u evroatlantskim integracijama rješenje spora sa Grčkom oko upotrebe imena zemlje. Ističu se i slabosti u drugim oblastima, kao što je sloboda medija, nezavisno sudstvo, borba protiv korupcije, politički dijalog. Godišnjicu od proglašenja nezavisnosti Makedonija obelježava u atmosferi kada opozicija ne učestvuje u radu parlamenta, a premijer je nedavno tužio na sudu lidera opozicije zbog klevete i uvrede.