Ljudi iz svih država bivše Jugoslavije u sve većem broju dolaze u posjetu Titovoj pećini u Drvaru. Ubjedljivo najviše gostiju dolazi iz Slovenije o čemu svjedoči i knjiga utisaka u koju se posjetioci upisuju: tamo ispod potpisa stoje Ljubljana, Velenje, Celje, Krško, Novo Mesto…
“Poslije 30. godina smo se vratili: zadovoljni pošto je sve opet kako valja, kako je bilo prije rata”, upisali su Janez i Jadranka prilikom svoje posjete početkom septembra.
U knjigu utisaka upisani su i posjetioci iz Portugala, Francuske, i brojnih drugih evropskih država. Mnoštvo je i onih koji dolaze iz drugih država sadašnje regije Zapadnog Balkana, nekadašnje bivše Jugoslavije: Srbije, Vojvodine, Crne Gore…
Evociranje uspomena
“U Drvaru sam bila kao mala i jako se lijepo vratiti iako se dosta toga promijenilo. U posjeti sam sa osmijehom na licu”, upisala je jedna posjetiteljka koja je sebe okarakterizirala kao Srbijanka.
Brojne su i posjete iz Bosne i Hercegovine, a među upisanim u knjizi utisaka navedeni su Prijedor, Novi Grad, Cazin, Bosanska Gradiška, Bihać, Sanski Most, Prnjavor…
Direktorica Javne ustanove “Centar za kulturu i sport” u okviru koje djeluje Memorijalni kompleks Muzej “25. maj” u Drvaru, Dragana Grahovac, kaže kako samo u toku sezone, od aprila do oktobra, bilježe dolazak čak 10.000 posjetilaca.
“Posjetioci dolaze sa svih prostora bivše Jugoslavije, ali najbrojniji među njima su Slovenci, i individualno i organizovano. Posebno veliki broj posjeta evidentira se u julu i augustu, kada su učestali odlasci ka moru. Posjetioci na tom putu svrate i obiđu Memorijalni kompleks Muzej “25. maj”, koji je renoviran u oktobru 2009. godine”, naglasila je Grahovac.
U skladu sa odlukom Općinskog/Opštinskog vijeća Drvar za domaće goste ulaznica za individualne i grupne posjete je 3 KM (oko 1,5 eura), a za strance 5 KM (oko 2,5 eura).
Osman Kuštrić nakon posjete familiji u Krajini, u Bihaću, kaže nije mogao, a da na putu za Mostar, u kojem živi, ne svrati do Drvara.
“Ovo je divno. Očaran sam. Za svojih 60 godina nisam imao priliku da dođem, ali nakon ovog što sam vidio, sigurno ću se opet vratiti”, poručio je Kuštrić.
S njim je bio i njegov brat Mustafa Kuštrić, koji trenutno živi u Torontu, u Kanadi.
“Kao nastavnik 80-ih godina sa ekskurzijama sam dolazio u posjetu tadašnjem Titovom Drvaru u sklopu čega je neizostavno bila i posjeta Titovoj pećini. Uvijek je vladalo oduševljenje. Bosne je bilo i bit će je. Nikakve granice ne priznajemo”, poručio je Mustafa Kuštrić.
Saradnja sa nacionalnim parkovima
Oni koji su bili tog dana u posjeti Titovoj pećini imali su priliku da prisustvuju nesvakidašnjem događaju. S obzirom na to da su nekoliko dana ranije padale kiše došlo je do prelijevanja jezera iz pećine tako da je vodopad ispod obnovljene drvene kuće i pretvorene u muzej imao nesvakidašnji bujični tok. U ovoj kućici koja se nalazi na samom ulazu u pećinu ispod koje je vodopad nekadašnji jugoslovenski predsjednik i vođa antifašističke borbe tokom Drugog svjetskog rata Josip Broz Tito sa svojim glavnim štabom skrivao se 1944. godine, tokom desanta jedinica okupatorske Hitlerove Njemačke na Drvar, poznatog i kao sedma ofanziva.
Ovakav prizor u prirodi viđa se samo u proljeće nakon otapanja velikih količina snijega ili u jesen u vrijeme velikih i dugotrajnih kiša.
Uvezivanje sa NP Una
Direktorica Javne ustanove “Centar za kulturu i sport” Dragana Grahovac navodi kako je u planu da se predstavljanje Memorijalnog kompleksa Muzej “25. maj” u Drvaru ubuduće obavlja i putem internet prezentacije na vlastitoj web stranici.
“U planu nam je da u saradnji sa Nacionalnim parkom Una organiziramo da posjetioci koji tu dođu navrate i do Drvara i Memorijalnog kompleksa Muzej “25.maj” te ga obiđu”, istakla je Grahovac.
Povećanje posjeta i turistički razvoj u Memorijalnom kompleksu Muzej “25.maj” vide naime, u činjenici da se nalaze blicu nacionalnog parka Una, Martin-Broda te Bosanskog Grahova, u čijoj neposrednoj blizini je pećina Lednica.
Nekadašnja vrijedna zbirka otuđena, originalno samo oružje
Miroslava Galić, turistički vodič kazala je kako u sastavu Memorijalnog kompleksa Muzej “25. maj” u Drvaru djeluju Muzej historije i Etno muzej.
Muzej historije raspolaže skromnom zbirkom fotografija, replika uniformi, oružja, ordenja i drugih muzejskih predmeta. Među njima su fotografije – stare i nove, o razvoju Drvara od 1878. godine do sada, unforme: replike uniforme srpskog i austrougarskog vojnika iz 1914. godine, replika ustaške uniforme iz perioda NDH (1941-1945), njemačke i partizanske uniforme iz perioda Drugog svjetskog rata.
Tu su i replike ustaških odlikovanja iz 1941. godine, odlikovanja iz perioda Federativne Republike Jugoslavije, oficirska torba iz perioda Narodnooslobodilačke borbe (1941-1945), automat MP, model 1940, 9 mm parabelum, kao i replika kalupa za bombe pravljenih u Drvaru za potrebe partizanskih boraca u ustanku 27. jula 1941. godine, te bombe pravljena u Drvaru za potrebe ustanka 27. jula 1941. godine.
Među najvrednijim eksponatima sadašnje postavke Muzeja je replika Titove maršalske uniforme.
Original uniforme nalazio se u krojačkoj radionici Vrhovnog štaba u Drvaru i trebao je biti uručen kao rođendanski poklon vođi NOVJ, 25. maja 1944. Međutim, razvoj događaja 25. maja 1944. godine utjecao je na to da uniforma nikada nije uručena Titu. Naime, pripadnici jedriličarske grupe “Panter” uniformu su zaplijenili i ona je poslužila kao “dokaz” da je “likvidiran partizanski maršal Tito”.
Uniforma je kasnije bila izložena na antikomunističkoj izložbi u Beču. Nakon osnivanja Muzeja 1945. uniforma je vraćena, ali je početkom devedesetih godina prošloga stoljeća, zajedno sa ostalim inventarom otuđena iz Muzeja.
Iako je većina muzejskih eksponata otuđena, uništena i spaljena tokom posljednjeg rata (1992-1995), lokalitet na kojem se nalazi Memorijalni kompleks Muzej “25. maj” ima veliku simboličku i historijsku važnost.
Drenjak simbol Drvara
“U Etnološkom muzeju prikazani su predmeti koji su se koristili u ovom kraju Bosne i Hercegovine i radi se o originalima. U okviru kompleksa djeluje i Udruženje žena Titova pećina – Drvar gdje se mogu kupiti originalni ručni proizvodi, kao i organski proizvodi, naglasila je Galić.
Drenjak je “zaštitini simbol” Drvara gdje su ponosni na svoj džem i sirup – sok od drenjka.
U okviru kompleksa nalazi se i lokomotiva sa vagonom koja svjedoči o zatvaranju uskotračne pruge 1974. godine u Drvaru, kao i ostatak njemačkog tenka na koji je narodna heroina Mika Bosnić, usljed nedostatka bilo kakve municije, u Drugom svjetskom ratu bacila ćebe kako bi ga zaustavila i privremeno onesposobila za dejstvo.
Kulturni pejzaž – memorijalni kompleks Muzej “25. maj” u Drvaru proglašan je odlukom Komisije/Povjerenstva za očuvanje nacionlanih spomenika Bosne i Hercegovine krajem novembra 2011. godine nacionalnim spomenikom Bosne i Hercegovine. Nacionalni spomenik čine: glavna zgrada Muzeja “25. maj”, Titova vila, zgrada u kojoj je oformljena OZNA (Odjeljenje zaštite naroda) i prostor tzv. Titove pećine.
Do rata 1992. godine, rad i djelatnost Muzeja “25. maj” u Drvaru imali su važnu ulogu za rad drugih institucija na području Bosne i Hercegovine i Jugoslavije.
Muzej kao takav čuvao je vrijednu historijsku građu za državu Bosnu i Hercegovinu. Kao otvoreni tip Muzeja, ovaj Muzej je godišnje posjećivalo u periodu od marta-novembra oko 500.000 posjetilaca iz zemalja bivše Jugoslavije, Evrope i svijeta.
ZADNJE VIJESTI IZ Bosna i Hercegovina Izdvojeno Vijesti
