Ministarstvo finansija SAD saopćilo je u petak da uvelo sankcije protiv pet pojedinaca i jedne kompanije koji pomažu bogaćenje predsjednika Republike Srpske Milorada Dodika i njegove porodice, kao i protiv osam pojedinaca koji su organizovali obilježavanje neustavnog dana tog entiteta u Bosni i Hercegovini.
Kancelarija ministarstva finansija za kontrolu strane imovine (OFAC) navodi da su sankcije zbog pomaganju bogaćenju Dodika i njegove porodice uvedene Pavlu Ćoroviću, (suprugu Dodikove ćerke Gorice), Radmili Bojanić, Nemanji Reljinu, Siniši Dodiku i Marku Gujančiću
Zbog organizovanja proslave neustavnog Dana RS po Dodikovim uputstvima, sankcije su uvedene ministru unutrašnjih poslova RS Siniši Karanu, šefu kabineta predsjednika RS Danijelu Dragičeviću, šefu Protokola RS Goranu Rakoviću, generalnom sekretaru RS Daliboru Paniću, direktorici Radio-televiziji RS Dijani Milanković, predsjedniku Ustavnog suda RS Džerardu Selmanu, predsjedniku Akademije nauka i umjetnosti RS Rajku Kuzmanoviću i šefu kabineta predsjednika Skupštine RS Goranu Filipoviću.
Dodik je u reakciji na sankcije na društvenoj mreži X naveo da je riječ o mjerama odlazeće američke administracije, piše RSE.
U saopštenju OFAC-a se navodi da su sankcije uvedene nakon izvršne naredbe predsjednika SAD Joe Biden od 8. januara koja je proširila mogućnost američkim vlastima da suzbijaju aktivnosti koje potkopavaju ili pokušavaju da potkopaju regionalne mirovne okvire i vladavinu prava na Zapadnom Balkanu i napore da se zaobiđu sankcije koje su SAD već uvele.
“Današnje mere ističu Dodikove kontinuirane napore da podriva demokratski i multietnički okvir koji definiše savremenu Bosnu i Hercegovinu”, rekao je vršilac dužnosti podsekretara Ministarstva finansija za terorizam i finansijske obavještajne službe Bradley T. Smith.
On je dodao da SAD koristeći proširena ovlaštenja “ostaju posvećene ometanju bilo kakvih pokušaja Dodika i njegovih prijatelja da se obogate i destabilizuju region”.
OFAC navodi da su aktivnosti Dodika da se obogati doveli da ta kancelarija u oktobru 2023. i junu, novembru i decembru 2024. imenuje “ključne delove Dodikove korumpirane patronažne mreže, uključujući nekoliko subjekata i pojedinaca pod direktnom kontrola Dodikovog sina, Igora Dodika”.
U saopćenju se dodaje da Igor Dodik kontroliše mnoge kompanije u ovoj mreži, ali da prikriva svoju ličnu vezu s kompanijama oslanjajući se na različite vlasnike i nominalne direktore, zbog čega je OFAC na osnovu proširenih ovlaštenja uveo nove mere kako bi se sprečili pokušaji da se zaobiđu sankcije.
OFAC navodi da je državljanin BiH i Srbije Pavle Ćorović, suprug Dodikove kćerke Gorice, i direktor kompanije Global Liberty d.o.o. iz Laktaša. Ta već sankcionisana kompanija je, kako se navodi, s drugim entitetima povezanim s Dodikom, dobila unosne poticaje iz budžeta RS.
Radmila Bojanić iz BiH i Nemanja Reljin su direktorica i vlasnik kompanije Nimbus Innovations d.o.o. Banjaluka (Nimbus) (određen 18.12.2024.). Oni su prethodno imali te uloge u sankcionisanom Sirius 2010 d.o.o. iz Banjaluke, pre nego što se ta kompanija formalno spojila s Nimbusom. OFAC navodi da su obe kompanije označene za sankcije i da I Nimbus i Sirius su bili označeni da ih kontroliše Igor Dodik kojem je Bojanić dostavljao poslovne informacije i tražio odobrenje od njega pre donošenja poslovnih odluka.
OFAC navodi da se Igor Dodik, da bi imao koristi od poslovanja direktno i indirektno pod njegovom kontrolom, oslanja na strateške uvide saradnika koji odgovaraju njegovim interesima.
“Na primer, državljanin BiH Siniša Dodik izvještavao je Igora o brojnim dešavanjima na visokom nivou i savjetovao ga o poslovnim prilikama. Igor i srpski državljanin Marko Gujaničić javno su identifikovani u shemi vezanoj za medijska istraživanja i ispitivanje javnog mnijenja u BiH u kojoj su nastojali da iskoriste nedavnu promjenu pravila, koju je sud BiH naknadno poništio jer je bila nezakonito restriktivna i suprotna javnom interesu”, navodi OFAC.
Igor Dodik i Gujaničić bili su uključeni u formiranje kiparskog SEE Media Research LTD i lokalnih operacija u BiH, navodi OFAC, dodajući da je Igor Dodik radio sa saradnicima između septembra 2023. i jula 2024. kako bi osigurao da njegova omiljena kompanija ima monopol na mjerenje TV gledanosti.
Pored toga, dodaje se, Gujaničić je obavijestio Igora Dodika o strategiji da manipuliše odgovorima na TV ankete u cilju postizanja njihovih ciljeva.
OFAC navodi da je označio za sankcije SEE Media Research zbog toga što je u vlasništvu ili pod kontrolom, ili je djelovao ili navodno djelovao za ili u ime, direktno ili indirektno, Gujaničića, lica čija su imovina i interesi u imovini blokirani u SAD.
Povodom obilježavanja Dana RS, OFAC navodi da je to u suprotnosti s prethodnim odlukama Ustavnog suda BiH koje smatraju da je obilježavanje 9. januara neustavno zbog kršenja ustavne obaveze BiH o nediskriminaciji.
“Ove događaje je eksplicitno organizovala Vlada RS. Naime, Dodik je lično nadgledao i usmjeravao napore da se organizuje i obilježava Dan RS 2024. U odgovoru na ovo obilježavanje 9. januara, visoki predstavnik je naveo da obilježavanje 9. januara kao Dana RS predstavlja ‘jasan i direktan propust da se provede konačni i obavezujuće odluke KZ BiH’ i napomenuo da takvo nepoštovanje odluka KZ BiH predstavlja krivično delo iz Krivičnog zakona BiH”, naveo je OFAC.
Dodik je uputio javne zvaničnike, uključujući Dragičevića, Karana, Milankovića, Selmana i Panića, da podrže različite organizacione napore, navodi OFAC, dodajući da su ti zvaničnici pristali su da rade po Dodikovim uputstvim.
Karana, Dragičevića, Rakovića, Panića, Milankovića, Selmana i Kuzmanovića zvanično je Narodna skupština Republike Srpske imenovala za članove Organizacionog odbora Dana RS 2025, ukazuje OFAC.
Pored toga, Dodik je 2024. godine naložio nekolicini funkcionera Saveza nezavisnih socijaldemokrata (SNSD) da sazovu radnu grupu za izradu plana za odcjepljenje RS od BiH, navodi OFAC i dodaje da su Karan i Panić bili “deo ove secesionističke radne grupe koja je izradila plan secesije za Dodika”.
Nakon što su objavljene sankcije Dodik je naveo da “odluka o sankcijama prema Rajku Kuzmanoviću, Džerardu Selmanu, Siniši Karanu i drugim zvaničnicima Republike Srpske nije ništa drugo nego politički motivisan potez, očajnički pokušaj da se nanese zlo, destabilizuje Republika Srpska i nametne unitarni koncept Bosne i Hercegovine, suprotan volji srpskog naroda”.
“Odlazećoj administraciji poručujemo: Vaše vrijeme je prošlo! Republika Srpska se okreće budućnosti, saradnji s liderima koji razumiju značaj suvereniteta i ekonomskog razvoja”, izjavio je Dodik na mreži X, gdje je naveo da se “američki birači okreću liderima poput Donalda Trumpa, koji zagovaraju suverenitet i ekonomski patriotizam”.
Kao rezultat uvođenja sankcija sva imovina i interesi osoba protiv koje su uvedene mere koja se nalaze u SAD ili u posjedu ili kontroli osobe iz SAD su blokirane i moraju se prijaviti OFAC-u.
Pored toga, blokirani su i svi subjekti koji su u vlasništvu, direktno ili indirektno, pojedinačno ili u zbiru, 50 posto ili više od strane jednog ili više blokiranih osoba. Američke sankcije generalno zabranjuju sve transakcije američkih državljana sa sankcionisanim osobama, kao i transakcije unutar SAD.
(Vijesti.ba/RSE)
ZADNJE VIJESTI IZ Bosna i Hercegovina
