Ideološke razlike i vidljiv otpor Francuske i drugih članica EU insistiranju Njemačke da se krupni ustupci oko demokratskih načela, uslova za nastavak pregovora o članstvu i bezviznom režimu, daju autoritarnoj vlasti u Turskoj zbog izbjegličke krize, doveli su ne samo do toga da je “zaribala osovina Berlin-Pariz” već da je “zapala u kvar i cijela mašina Evropa”.
Raskol unutar EU već je uvećan porukama sa sastanka petnaest vođa evropskih socijalista u Parizu da od Berlina zagovarano “stezanje kaiša” kao isključivi recept za ekonomsko ozdravljenje Unije, mora biti zamijenjeno investicijama, podsticanjem privrednog rasta i otvaranjem radnih mesta, ocjenjuju komentatori evropskih medija. Dok čitava Evropa čeka da vidi šta će Nijemci na regionalnim izborima reći o izbjegličkoj politici kancelarke Angele Merkel, vodeći francuski listovi Mond i Figaro navode da je “zvanični Pariz ljut zbog jednostranih inicijativa Berlina, posebno zbog nedavnog tajnog susreta u Briselu između kancelarke Merkel i turskog premijera Ahmeta Davutoglua”. U komentarima se politika kancelarke u izbjegličkoj krizi ocjenjuje kao “tvrdoglava”, samovoljna i zamjera joj se što je ona najprije prekršila sva pravila EU o azilu, vizama i zaštiti spoljnih granica Unije pozivom da se “otvore vrata imigrantima”. Da bi onda, ističu komentatori, napravila potpuni zaokret i zahtijevala zatvaranje EU, ogromne ustupke Ankari i protivrječnim tvrdnjama da se “balkanska ruta” ne smije zatvoriti, već pomoći Grčkoj koja i dalje propušta imigrante.
Francuski predsejdnik Francoa Oland je to jasno potvrdio u izjavi na sastanku vođa evropskih socijalista, naglasivši da “ne bismo smjeli dati Turskoj bilo kakve ustupke oko ljudskih prava ili liberalizaciji viza”. To je bila Olandova poruka i za samit EU 17. i 18. marta u Briselu, na kojem treba da se usvoji načelno utanačeni dogovor s Turskom o rješavanju izbjegličke krize, s tim da Unija Ankari dostavi i šest milijardi evra za zbrinjavanje izbjeglica. Neki lideri i političari u EU, kao i Evropskom parlamentu kritikovali nagodbu s Ankarom, zamjerajući da se time izdaju evropska demokratska načela i vrijednosti i popušta pred “ucjenom” turskih vlasti. Time se ciljalo i na politiku Merkelove koja je bila glavni zagovornik spornog dogovora s Turskom. Figaro prenosi stav Olandovih saradnika da je “Evropa previše vremena i truda uložila u pitanja Grčke i izbjeglica”, a zanemarila opasnost od prodora političkog populizma, ekstremizma i da zato sad mora da se posveti “novom modelu ekonomskog rasta u EU”. Oland je naglasio da je nužno uložiti sve napore u ekonomski i socijalni oporavak i rekao da Uniji ne prijueti raspad, već “gubljenje snage i moći”. U tome ga je posebno podržao italijanski premijer Mateo Renci, koji je rekao da je sastanak socijalističkih prvaka pokazao da “ključno geslo mora biti rast, rast i rast” i upozorio da desničarski ekstremizam jača, a politika “stezanja kaiša” uopšte ne donosi vidljiviji ekonomsko-socijalni oporavak. Evropski socijalisti su naglasili da se moraju obezbijediti bitne investicije “za pripremu budućnosti”, a to znači i za obrazovanje, istraživanje visoke tehnologije. Oland je ukazao i na to da se sredstva iz budžeta, jer je to važnije od štednje, obavezno moraju obezbijediti i za suzbijanje terorističke opasnosti. Objasnio je da se dogodila i jedna od rijetkih podudarnosti s vladom desno od centra u Berlinu, da se “mora ispoštovati volja članica EU koje žele integraciju većom brzinom”, uz stvaranje ekonomske vlade i budžeta u zoni evra. Inače, smatraju prvaci evropskih socijalista, Evropa će izgubiti i na ugledu i uticaju u sveijtu. Španski dnevnik Pais smatra da je “fabrika Evropa u kvaru, dugo bila konkurentna i ambiciozna, a sad je zaškripala i više ne proizvodi boljitak, demokratiju i stabilnost, kao što je to činila proteklih vijekova”, a izbjeglička kriza je unijela duboke podjele koje zadiru u srž demokratije.
ZADNJE VIJESTI IZ Svijet Vijest dana Vijesti
