Širom Njemačke danas se obilježava 30. godišnjica rušenja Berlinskog zida, događaja koji je prethodio ujednjenju Njemačke. Centralna svečanost na kojoj će, u prisustvu predsjednika Poljske , Slovačke, Češke i Mađarske, govoriti njemačka kancelarka Angela Merkel i predsjednik Frank-Valter Štajnmajer, biće održana u Berlinu.
Nakon kapitulacije nacističke Njemačke, ovu zemlju i njen glavni grad, Berlin, saveznici su podijelili na četiri okupacijske zone – američku, britansku, francusku i sovjetsku. Njemačke regije koje su tada pale pod kontrolu SAD-a, Velike Britanije i Francuske ujedinile su se u maju 1949, čime je formirana Savezna Republika Njemačka, odnosno Zapadna Njemačka.
Od sovjetskog sektora 7. oktobra 1949. formirana je Njemačka Demokratska Republika (DDR) poznatija i kao Istočna Njemačka. Za glavni grad Zapadne Njemačke odabran je Bonn, a Istočne Berlin.
Zapadna Njemačka se, uz podršku zemalja saveznika, u narednom periodu razvijala u kontekstu slobodne tržišne ekonomije i demokratske strukture.
S druge strane, nerazvijanje Istočne Njemačke, čije su se ekonomija i politička struktura temeljile na sovjetskom socijalističkom sistemu, rezultiralo je bježanjem na desetine hiljada stanovnika prema znatno prosperitetnijoj Zapadnoj Njemačkoj.
Gradnja zida počela je 1961. godine
Najpovoljnije mjesto za prelazak u Zapadnu Njemačku bio je grad Berlin. Pretpostavlja se da je u periodu od 1949. do 1961. godine iz Istočne u Zapadnu Njemačku prebjeglo više od tri miliona ljudi, među kojima značajan broj obrazovanih i kvalifikovanih mladih ljudi.
Kako bi zaustavila masovni bijeg u zapadni dio, Istočna Njemačka je 12. augusta 1961. godine tajno donijela odluku da se granica u Berlinu zatvori. Sutradan, 13. augusta, istočnonjemačka vojska zatvorila je bodljikavom žicom područje pod sovjetskom kontrolom, no to nije spriječilo prelaske.
Odlukom komunističkog režima, kako bi se spriječio odlazak istočnih Nijemaca, u noći 17. augusta 1961, počela je gradnja Berlinskog zida, visine 3,6 metara, koji će kasnije biti nazvan “zidom srama”.
Izgradnja, održavanje i nadziranje zida i širokog “pojasa smrti” uz njega, građevine koja je u završnoj fazi bila dugačka oko 160 kilometara, bilo je vrlo skupo, te je predstavljalo znatan teret za istočnonjemačku ekonomiju. Kroz sami grad Berlin prolazila su 44 kilometra zida.
Između istočnog i zapadnog Berlina formirano je osam graničnih prijelaza. Checkpoint Charlie je bio jedan od najpoznatijih graničnih prijelaza između istočnog i zapadnog Berlina između 1945. i 1990.
Stotine hiljada demonstranata rušilo je najpoznatiji hladnoratovski simbol
U septembru 1989. godine su izbile demonstracije širom Istočne Njemačke. Ispočetka su demonstranti bili uglavnom ljudi koji su željeli emigrirati na Zapad, te su uzvikivali parolu “Wir wollen raus” (Želimo van). Demonstracije su potrajale i postajale sve masovnijima. Njihov vrhunac bio je 4. novembra, kada se oko pola miliona demonstranata okupilo na trgu Alexanderplatz u Istočnom Berlinu.
Već 9. novembra 1989. godine su ljudi samoinicijativno počeli fizički razbijati dijelove zida, a 13. novembra je istočnonjemačka vojska počela sa organiziranim uklanjanjem nekih njegovih dijelova. Državljanima DDR-a je bilo odmah omogućeno da prelaze iz istočnog u zapadni Berlin, međutim pogranična služba do 23. novembra 1989. godine ograničavala je ulazak zapadnonjemačkim državljanima u istočni dio grada. Službeno ujedinjenje Njemačke je nastupilo 3. oktobra 1990. godine.
ZADNJE VIJESTI IZ Izdvojeno Svijet
