Ministar spoljne trgovine i ekonomskih odnosa BiH Boris Tučić izjavio je da su neki mediji u BiH, namjerno ili nenamjerno, izvještavajući o najavljenom uvođenju sankcija Energetske zajednice prema BiH izvršili zamjenu teza, pri čemu ne žele da prihvate da je Republika Srpska, za razliku od Federacije BiH, u potpunosti ispunila obaveze. “Već neko vrijeme se u medijima, namjerno ili nenamjerno, vrši zamjena teza po ovom pitanju. Činjenica je da je Sekretarijat Energetske zajednice protiv BiH pokrenuo postupak zbog kašnjenja u izvršavanju ugovornih obaveza u oblasti gasa, međutim, obaveze koje su predmet postupka odnose se na takozvani drugi energetski paket, kojim je predviđena mogućnost decentralizovanog uređenja pitanja regulatora gasa u zemljama članicama”, rekao je Tučić.
Drugim riječima, pojašnjava Tučić, kada je riječ o BiH, svaki od eniteta u skladu sa svojim nadležnostima trebalo je da ispuni ovu, ali i druge obaveze predviđene ovim energetskim paketom.
“U tom smislu, treba biti pošten i reći da je Republika Srpska u potpunosti realizovala sve obaveze iz drugog energetskog paketa, za razliku od Federacije BiH, koja to nije učinila, odnosno još je u procesu djelimične realizacije svojih obaveza, uz jasan stav njenih nadležnih institucija da nemaju namjeru urediti pitanje regulatora gasa na entitetskom nivou, već da ovo pitanje odmah treba urediti na nivou BiH”, rekao je Tučić.
Pošto se implicira da pitanje regulatora gasa nije uređeno na cijelom području BiH, odnosno, u oba entiteta, to znači da ova obaveza nije ispunjena, te je Sekretarijat predložio uvođenje sankcija protiv BiH koje se manifestuju, na primjer, u suspenziji glasačkog prava po pitanjima u vezi sa budžetom Energetske zajednice, te uskraćivanju podrške učesnicima sastanaka tijela ove zajednice iz BiH u smislu pokrivanja putnih troškova, saopšteno je iz Ministarstva spoljne trgovine i ekonomskih odnosa BiH. Tučić upozorava da se pominju i neke ozbiljnije sankcije koje uopšte nisu predviđene Ugovorom o Energetskoj zajednici, kao što su eventualno uskraćivanje finansijske podrške BiH za realizaciju određenih energetskih projekata od interesa za ovu zajednicu, itd.
Komentarišući određena insistiranja na donošenju zakonu o gasu na nivou BiH, Tučić navodi da se Sekretarijat Energetske zajednice, u čemu ga snažno podržavaju i određene strukture u BiH, rukovodi logikom da, ukoliko nije bilo moguće ovo pitanje riješiti na entitetskom nivou, onda je jedino rješenje da se insistira na njegovom uređenju na nivou BiH, iako je obaveza uspostavljanja jednog, jedinstvenog regulatora gasa na nivou BiH predviđena ne drugim, već trećim energetskim paketom, čiji rok provođenja nastupa 1. januara 2015. godine. “To znači da Sekretarijat Energetske zajednice ne samo da ne želi prihvatiti činjenicu da je jedan dio BiH ispunio svoje obaveze iz drugog energetskog paketa, već se nastoje uvesti sankcije cijeloj BiH zbog neispunjavanja obaveze čiji ‘rok dospijeća’ još nije nastupio. To je kao da danas pozivate određeno lice na sud zato što, na primjer, nije izmirilo svoje određene komunalne obaveze za januar ili februar 2015. godine”, objašnjava Tučić. On naglašava da je od suštinskog značaja i činjenica da direktive iz trećeg energetskog paketa ne pominju “zakon o gasu”, nego je riječ o obavezi uspostavljanja nezavisnog regulatora u oblasti gasa na nivou cijele BiH, sa odgovarajućim nadležnostima, itd.
Tučić navodi da se tim direktivama definiše cilj kojeg je potrebno ostvariti, a zemljama se prepušta izbor metoda i načina njegove realizacije, vodeći računa o njihovim unutrašnjim, ustavnim rješenjima. “Drugim riječima, da li će pitanja regulatora gasa na nivou cijele BiH biti uređeno zasebnim zakonom o gasu ili na neki drugi način, preostaje da se vidi, odnosno zavisi od dogovora nadležnih institucija u BiH”, naveo je Tučić. On je potvrdio da su zagovarači donošenja zakona o gasa na nivou BiH oni koji, u pokušaju sticanja simpatija kod evropskih partnera, daju obećanja da će određena pitanja, za koja uopšte nisu nadležni, biti riješena na način koji im odgovara u dnevnopolitičkom kontekstu. “Mislim i na one koji se kod Sekretarijata Energetske zajednice, služeći se lažima i obmanama, zalažu za uvođenje sankcija BiH, odnosno, preciznije, jednom njenom dijelu koji je, uzgred budi rečeno, sve svoje obaveze iz drugog energetskog paketa ispunio. To su i oni koji za neizvršavanje svojih obaveza pokušavaju okriviti druge. Na kraju, mislim na one koji su, u pokušaju realizacije svoje političke platforme ili lične ambicije, očigledno spremni na sve i koji ne žele dobro nikom, a ponajmanje BiH”, ističe Tučić. On je naglasio da resorno ministarstvo u kontaktima sa Sekretarijatom Energetske zajednice, kao i drugim zemljama članicama, pokušava da ukaže ne samo na neosnovanost eventualnih sankcija, iz niza razloga, već i na njihovu potpunu nesvrsishodnost. Tučić ističe da Sekretarijat Energetske zajednice pri predlaganju sankcionih mjera nije na zadovoljavajući način uvažio napredak koji je po brojnim pitanjima u gasnom sektoru u BiH, ipak, učinjen. “Takođe, pokušavamo ukazati na više nego očiglednu pravnu upitnost nekih od predviđenih sankcionih mjera, kao i na činjenicu da isključenje BiH iz integracionih tokova u oblasti energetike na određeni period neće nikome biti od koristi, ni samoj Energetskoj zajednici, niti zemljama regiona, sa kojima BiH pokušava realizovati određene zajedničke, regionalne projekte”, rekao je Tučić. On je poručio da tu treba voditi računa i o nekim dodatnim momentima, uz one koji se odnose na podržavanje uvođenja sankcionih mjera od nekih subjekata iz same BiH.
Prema njegovim riječima, radi se o opštem kontekstu koji podrazumijeva intenciju stvaranja jedinstvenog “evropskog” energetskog bloka prema Ruskoj Federaciji, koji bi obuhvatao ne samo sve zemlje članice EU, nego i kandidate i potencijalne kandidate za članstvo.
“U takvom kontekstu, vjerovatno nekima smeta opredjeljenje iz jednog dijela BiH za razvojem intenzivne saradnje sa Ruskom Federacijom u energetskoj oblasti, iz čega implicira i potreba za nekakvim političkim disciplinovanjem”, zaključio je Tučić.