Lideri Evropske unije i zemalja Zapadnog Balkana večeras su u Briselu usvojili Deklaraciju.U prisustvu regionalnih i međunarodnih zainteresovanih strana zaključili su:
1. Da su evropska i globalna sigurnost i dalje ugroženi zbog sve komplikovanijeg geostrateškog okruženja, kojim dominira ruski rat protiv Ukrajine i koje je ozbiljno obilježeno krizom na Bliskom istoku.“To okruženje pokazuje važnost jedinstva i svrhe unutar evropske porodice te strateškog partnerstva između EU i regiona Zapadnog Balkana kojima seuspostavljaju još bliže veze i bolje integrisana saradnja sa EU na osnovu djeljenih načela i vrijednosti”.
2. Evropska unija je ponovo potvrdila svoju potpunu i nedvosmislenu opredjeljenost ua članstvo Zapadnog Balkana u Evropskoj uniji, te poziva na ubrzanje procesa pristupanja, na osnovu kredibilnih reformi od strane partnera. “EU pozdravlja napredak koji su partneri Zapadnog Balkana napravili na svojim putevima ka EU od samita EU – Zapadni Balkan u Tirani. Budućnost Zapadnog Balkana je u našoj Uniji”.
3. Evropska unija je pozdravila odlučnost partnera Zapadnog Balkana da poštuju središnje evropske vrijednosti i principe i da se prema njima obavežu u skladu sa međunarodnim pravom. “EU takođe pozdravlja ponovo izraženu opredijeljenost partnera Zapadnog Balkana za prvenstvo demokratije, temeljna prava i vrijednosti i vladavinu prava. U skladu sa Deklaracijom iz Tirane iz decembra 2022. godine, EU ističe potrebu za trajnim i neopozivim uspjesima reformi u oblasti vladavine prava, funkcionisanja demokratskih institucija, ekonomije i reforme javne administracije. EU ističe potrebu za trajnim naporima u borbi protiv korupcije i organizovanog kriminala, povećanoj podršci za dobro upravljanje, ljudska prava, ravnopravnost spolova i prava osoba koje pripadaju manjinama. Kredibilitet takve opredijeljenosti zavisi o smislenom sprovođenju neophodnih reformi i o solidnim rezultatima na bazi jasne i konzistentne javne komunikacije u interesu njihovih naroda.Osnaženo civilno društvo, te nezavisni i pluralistični mediji sa punim poštovanjem slobode izražavanja, su ključne komponente bilo kojeg demokratskog sistema”.
6. Evropska unija je istaknula potrebu da se partneri Zapadnog Balkana opredijele za inkluzivnu regionalnu saradnju i jačanje dobrosusjedskih odnosa, kao i sa državama članicama EU. “Sprovođenje bilateralnih sporazuma u dobroj vjeri i sa konkretnim rezultatima i dalje je važno, uključujući Prespanski sporazum sa Grčkom i Ugovor o prijateljstvu, dobrosusjedskim odnosima i saradnji sa Bugarskom.Još su neophodni dodatni odlučni napori za poticanje pomirenja i regionalne stabilnosti, kao i za pronalaženje i sprovođenje definitivnih, inkluzivnih i obavezujućih rješenja za regionalne i bilateralne sporove i pitanja partnera koja imaju korijenje u ostavštini prošlosti, kao i preostale slučajeve nestalih lica i pitanja ratnih zločina, u skladu sa međunarodnim pravom i utvrđenim principima, uključujući i sa Sporazumom o pitanjima sukcesije. EU takođe poziva partnere da garantišu prava pripadnika manjina i jednak tretman za njih”.
9. Cilj Evropske unije je da približi Zapadni Balkan sebi pripremajući teren za pristupanje i donoseći konkretne koristi građanima Zapadnog Balkana već i tokom procesa proširenja. “Za tu svrhu EU namjerava istražiti dodatne mjere u smjeru daljnjeg napretka ka postepenoj integraciji.EU ističe važnost punog iskorištavanja potencijala postojećih pravnih instrumenata. Nadovezujući se na revidiranu metodologiju, EU podsjeća na poziv Evropskog savjeta da se još unaprijedi postepena integracija regiona već tokom samog procesa proširenja, i to na reverzibilan način zasnovan na zaslugama”.
11. Evropska unija će razmotriti prijedloge iznijete u Planu rasta za poboljšanje ekonomske integracije Zapadnog Balkana sa EU.
“EU primjećuje da su podneseni prijedlozi predmet usklađivanja Zapadnog Balkana sa pravilima jedinstvenog tržišta EU i otvaranja relevantnih sektora i područja svim njegovim susjedima, u skladu sa zajedničkim regionalnim tržištem,dok se istovremeno potpuno čuvaju integritet jedinstvenog tržišta EU i jednaki uvjeti za sve”.
13. Zajednička je obaveza, na koju podsjeća EU, da se pojačaju napori za pospješivanje integracije Zapadnog Balkana sa unutarnjim tržištem EU.
“Zajedničko regionalno tržište zapadnog Balkana (CRM) bi trebalo poslužiti kao polazna točka za integraciju. Neophodni su dodatni odlučujući napori svih lidera Zapadnog Balkana da bi zajedničko regionalno tržište Zapadnog Balkana postalo stvarnost, posebno što se tiče usvajanja nekoliko odluka o inicijativama povezanim sa trgovinom koje su već dogovorene na tehničkom nivou u kontekstu Centralnoevropskog sporazuma o slobodnoj trgovini (CEFTA). Takva inkluzivna regionalna saradnja zasnivana na pravilima i standardima EU ujedno bi stimulisala trgovinu unutar regiona i privukla investicije. EU poziva region da, uz pomoć Savjeta za regionalnu saradnju (RCC), CEFTA i Komorskog investicionog foruma Zapadnog Balkana (CIF) te prije nego što aktuelni akcijski plan za zajedničko regionalno tržište istekne 2024. godine pripremi ambiciozni akcijski plan koji će naslijediti aktuelni plan”.
ZADNJE VIJESTI IZ Region
