Građani Bosne i Hercegovine u posjedu imaju ukupno 2.034.113 važećih putnih isprava – pasoša, potvrđeno je u Agenciji za identifikacione dokumente, evidenciju i razmjenu podataka (IDDEEA) BiH.
Broj važećih biometrijskih pasoša čije je izdavanje počelo 1. oktobra 2009. godine, a koji se nalaze kod bh. građana je 2.019.400, dok je 14.713 onih koji nisu biometrijski, ali i dalje važe.
Najveći broj pasoša u posjedu građana BiH su oni koji su sa rokom važenja na pet godina – 1.589.658. Radi se o biometrijskim pasošima izdavanim punoljetnim građanima do augusta 2013. do kada je rok njihovog važenja bio pet godina, kao i djeci od 3 do 18. godina starosti kojim se oni na taj vremenski rok izdaju od augusta prošle godine.
Kod punoljetnih građana nalazi se 238.483 pasoša sa rokom važenja na deset godina koji se od augusta 2013. izdaju u skladu sa izmjenama i dopunama Zakona o putnim ispravama BiH nakon čega je prvi put od samostalnosti BiH taj rok sa pet pomjeren na deset godina.
“Dakle, od augusta 2013. godine produžen je rok važenja pasoša za punoljetne osobe sa 5 na 10 godina. Također, od augusta 2013. se djeci već od 3 godine izdaje pasoš sa rokom važenja na 5 godina, a ranije je to bilo tek sa 7 godina starosti”, pojasnila je Amila Opardija, glasnogovornica IDDEEA.
Broj izdatih biometrijskih pasoša sa rokom važenja na 3 godine koji su se do augusta 2013. izdavali djeci starosti do 7 godina, a od augusta 2013. djeci starosti do 3 godine iznosi 190.692.
Kod građana je i 567 pasoša sa rokom važenja na 2 godine. Oni su se do augusta 2013. izdavali izbjeglicama i licima bez državljanstva, a od augusta 2013. i raseljenim licima koja imaju prijavljeno boravište.
Prema podacima IDDEEA broj biometrijskih pasoša kojima će isteći rok važenja do kraja ove godine je 47.217.
Istovremeno, Bosna i Hercegovina će od oktobra ove godine uvesti novu pasošku knjižicu.
BiH se naime, u procesu liberalizacije viznog režima obavezala da će vršiti unapređenja sigurnosti sistema ličnih dokumenata u skladu sa preporučenim standardima relevantnih međunarodnih organizacija i EU. Uvođenje treće generacije pasoša moraju da izvrše i zemlje koje imaju bezvizni režim sa EU.
U skladu s tim sve zemlje članice EU imaju obavezu da do 1. decembra 2014. godine uvedu treću generaciju biometrijskih pasoša, odnosno veće zaštitne mehanizme podataka na čipu – Supplemental Access Control (SAC) pasoši.
Radi se o pasošima koji u odnosu na sadašnji imaju sigurniji način i upis podataka u knjižicu i u čip. Ovi podaci će za razliku od sadašnjih pasoša biti upisani na višeslojnoj polikarbonatskoj stranici na kojoj će se nalaziti i slika u boji.
Uvođenjem novih obrazaca pasoša ne prestaje važenje pasoša koji su trenutno u upotrebi i neće postojati obaveze njihove zamjene, odnosno neće biti određen datum do kojeg će važiti sadašnji pasoši nego će oni važiti do datuma do kojeg su izdati.
Kod bh. građana nalazi se i 14.713 starih pasoša koji nisu biometrijski, ali su važeći.
Uz njegovo posjedovanje obavezno je pribavljanje vize za putovanje u EU i zemlje Schengena, osim za Crnu Goru, Srbiju, Makedoniju, Albaniju i Tursku.
Rok važenja ovih pasoša će isteći do 15. oktobra 2014. godine, s obzirom da će tada početi da ističu i prvi biometrijski pasoši koji su se počeli izdavati 15. oktobra 2009. godine.
Naknada za izdavanje ili zamjenu pasoša iznosi 40 KM.